فقر آهن قبل از هر چیز باعث نقصان هموگلوبین می شود که به صورت کم خونی جلوه می کند و زیادی آهن هنگامی اتفاق می افتد که به صورت دارو خوراکی یا تزریقی در مصرف آهن افراط شود . مقدار طبیعی آهن سرم خون 70 تا 180 میکروگرم در 100 میلی لیتر است . در هنگام کاهش آهن کمتر از 50 میکروگرم در 100 میلی لیتر است .
فقر آهن
فقر آهن یکی از مشکلاتی است که در اثر کمبود آهن در خون حاصل می گردد . در فندق ، گردو ، توت فرنگی ،سیب قرمز ، میوه زیتون ، خرما ، انجیر ، زرده تخم مرغ ، جگر ، دل و قلوه ، اسفناج و میوه های دیگر آهن فراوان است . آهن در تمام مواد غذایی حتی در آب آشامیدنی وجود دارد . به طوری که بعضی از آبها به مقدار 5 میلی گرم در لیتر حاوی آهن می باشد .
آهن برای ادامه حیات انسان لازم و ضروری است و فقر آهن برای انسان مشکل ساز است . زیرا آهن یک هسته مرکزی تشکیل می دهدبه نام Heme که اکسیژن را در بدن حمل و نقل می کند و رنگ قرمز گلبولهای خون انسان بخاطر وجود همین ماده است .
مقدار آهن در بدن مردان به ازاء هر کیلوگرم وزن 50 میلی گرم و در زنان 35 میلی گرم است . این مقدار بر حسب نوع تغذیه ، دفع آهن مقدار خونریزی در زمان قاعدگی و بعد از زایمان کاهش می یابد .
آهن در بدن انسان شامل دو جزء است : جزء ضروری شامل 70 درصد و جزء غیر ضروری شامل 30 درصد
1-جزء ضروری در ساختمان رنگدانه گلبول قرمز (هموگلوبین 85% ) رنگدانه گوشت ( میوگلوبین 5 % که برای متابولیسم عضله اکسیژن را ذخیره می کند ) و آنزیمها (سیتر کرمها ، پراکسیداز ، کاتالاز و غیره 10 % ) به کار می رود .
2- جزء غیر ضروری که آهن ذخیره است بیشتر در کبد ، طحال و مغز استخوان ذخیره می شود (به شکل فریتین و هموسیدرین).
فقر آهن قبل از هر چیز باعث نقصان هموگلوبین می شود که به صورت کم خونی جلوه می کند و زیادی آهن هنگامی اتفاق می افتد که به صورت دارو خوراکی یا تزریقی در مصرف آهن افراط شود .
مقدار طبیعی آهن سرم خون 70 تا 180 میکروگرم در 100 میلی لیتر است .
در هنگام کاهش آهن کمتر از 50 میکروگرم در 100 میلی لیتر است .
در افزایش آهن موقعی است که سرم خون بیش از 180 میکرو گرم در 100 میلی لیتر باشد .
علت کم خونی در نتیجه فقر آهن
کم خونی که در نتیجه فقر آهن باشد به علل زیر ممکن است بروز کند .
1-نقص در رژیم غذائی (افراط در مصرف غلات و کمبود پروتئین حیوانی)
2- خاک خوری و اختلال گوارشی که موجب نقصان جذب آهن شود مانند ورم معده و کمبود اسید کلرئیدریک (گاستریت آتروفیک و آکلرئیدری ) درباره خاک خوری و کمبود آهن فعلا عقیده دانشمندان براین است که خاک بلعیده شده در روده باعث رسوب ترکیبات نامحلول آهن می شوند و لذا کمبود آهن و در نتیجه کم خونی بروز می کند .
3- خونریزی از بینی ، دهان ، بواسیر ، وجود انگل های خون خوار ، در زن ها زامیان های مکرر یا قاعدگی بیش از حد طبیعی .
توجه :
در زن های اگر قاعدگی بیش از 5 روز بکشد و یا اگر دفع لخته های خونی بزرگ مشاهده گردد و یا چنانچه در هر دوره قاعدگی بیش از 12 دستمال خصوص برداشته شود و یا اگر در یک ماه بیش از یک مرتبه قاعده شوند ، خونریزی عادت ماهیانه بیش از طبیعی است و ممکنست عوارض فقر آهن و کم خونی پدیدار گردد .
در بیمارانی که کم خونی فقر آهن دارند گلبولهای قرمز خونشان رنگ پریده است ، ولی اندازه گلبولها ممکنست طبیعی یا کوچکتر باشند . آهن پلاسما کمتر از 50 میکروگرم در 100 میلی لیتر است .
علایم کم خونی در اثر فقر آهن
بیمار احساس خستگی می کند . در مقابل یک کار کوچک احساس ناتوانی و خستگی بسیار شیدد و حتی احساس مرگ می نماید . به زندگی بی میل و بدبین می شود . به گزارش اسان طب ضعف ، سستی و سرگیجه دارد . رنگش پریده است و در هنگام کار نفس تنگی پیدا می کند بعضی از بیماران احساس می کنند که انگشتان دست وپایشان بسیار سرد است ویا اصولا در مقابل هوای مطبوع احساس سرما میکنند ، در اندام هایشان احساس گزگز یا مور مور می نمایند ، اسهال یا یبوست ممکن است وجود داشته باشد .
منبع مطلب فقر آهن : سایت آسان طب
http://asanteb.com/